- ρύπος
- (I)ο / ῥύπος, ΝΜΑ, και ετερόκλιτος τ. πληθ. ῥύπα, τὰ, Α1. ακαθαρσία, βρομιά, λέρα (α. «κάθηράν τε ῥύπα πάντα», Ομ. Οδ.β. «ὁ ἐν τοῑς ὠσὶ ῥύπος», Αριστοτ.)2. μτφ. κηλίδα που σκιάζει το ήθος ενός ατόμου, που αμαυρώνει το καλό του όνομα, όνειδος, στίγμανεοελλ.οικολ. κάθε ουσία, οργανική ή ανόργανη, που συντελεί στη. ρύπανση και την καταστροφή τού φυσικού περιβάλλοντος («χημικοί ρύποι»)αρχ.(στούς Αττ.) το κερί με το οποίο σφράγιζαν τα έγγραφα, βουλοκέρι.[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Κατά μία άποψη, η λ. ῥύπος ανάγεται στη μηδενισμένη βαθμίδα *srup- τής ΙΕ ρίζας *sreup- «βρομιά, ακαθαρσία» (πρβλ. σλαβ. strup6, ρωσ. strup). Εξάλλου, παράλληλα προς τον τ. ῥύπος, υπάρχει το ζεύγος ῥυπαρός: ῥυπαίνω, που είτε πρόκειται για παλιότερο σχηματισμό είτε σχηματίστηκε μεταγενέστερα κατά το σχήμα μιαρός: μιαίνω].————————(II)-ους και ιων. τ. γεν. -εος, τὸ, Αο φλοιός, το ακάθαρτο επιφανειακό στρώμα τού τυριού.[ΕΤΥΜΟΛ. Μεταπλασμένος τ. τού ῥύπος (ὁ) με αλλαγή γένους].
Dictionary of Greek. 2013.